Do najstarszych fragmentów granic politycznych na tle Chorwacji należą częściowo odcinki wspólne z Bośnią i Hercegowiną i Słowenią. Ten pierwszy odnosi się na terytorium Republiki Dubrownickiej. To – pozostająca między połową XIV a początkiem XIX wieku pod ograniczoną opieką mocarstw…
Zakończenie I wojny światowej i likwidacja Austro-Węgier oznaczała przekreślenie dotychczasowej mapy politycznej wschodniej części Morza Adriatyckiego. Nowe warunki międzynarodowe spowodowały konieczność wyznaczenia i wytyczenia granicy między Włochami i nowopowstałym Królestwem Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Podstawą i punktem wyjścia do określenia…
Charakterystyczna forma terytorialna Chorwacji zwraca uwagę. Chorwacką podkowę tworzą dwa, rozszerzające się ku trzonowi, ramiona. Jednak w punkcie styku ich powierzchnia nagle się zwęża. Szerokość łączenia wypustek w najwęższym miejscu nie przekracza sześćdziesięciu kilometrów w linii prostej. To nietypowa forma…
Ruch anarchosyndykalistyczny stanowił marginalny, choć rozpoznawalny, element krajobrazu politycznego Istrii i Rijeki II połowy XIX i początków XX wieku. Można chyba pozwolić sobie na stwierdzenie, że działalność zróżnicowanych przecież grup anarchistycznych na wymienionym obszarze opierała się raczej na aktywności poszczególnych…
Wiek dziewiętnasty był jak wiadomo okresem wielkich przemian i stuleciem narodzin idei o powszechnym zasięgu. Kres wojen napoleońskich, oddziałujących bezpośrednio na Istrię, Rijekę i Dalmację, oznaczał rozpowszechnienie dwóch globalnych idei. Liberalizmu i konserwatyzmu. Industrializacja, urbanizacja i rozwój stosunków kapitalistycznych spowodowały…
XIX-wieczne idee europejskie, odczuwane jako powszechne, silnie oddziaływały zwłaszcza na ośrodki miejskie. Stawały się one środowiskiem ułatwiającym zacieranie dotychczasowych różnic społecznych. W dziewiętnastowiecznym mieście walczyło się bowiem przede wszystkim o ekonomiczne przetrwanie. Rijeka (wł. Fiume) nie była tu wyjątkiem. W…
Istnienie popularnego poglądu o wielowiekowym i permanentnym konflikcie Chorwatów i Serbów nie znajduje potwierdzenia w faktach. Nieporozumienia o charakterze politycznym między Chorwatami a Serbami w Dalmacji datować można na okres nie wcześniejszy niż druga połowa dziewiętnastego wieku. Rodzaju tych relacji…
To co łączy i dzieli Chorwatów i Serbów w Dalmacji to język. Dlaczego łączy i dzieli jednocześnie? Na półnodalmatyńskim zapleczu, czyli tej części regionu, która jest od morza oddzielona wąskim pasem wybrzeża, występuje wyłącznie dialekt sztokawski. Jest on wspólny dla…
To chorwackie miasto-antyteza. Pada tu dość często (przynajmniej taka krąży legenda). Porządnej plaży Rijeka nie posiada. Ani większego parku. A w dodatku wszędzie jest pod górę. No, chyba, że zwiedzanie miasta ograniczymy do „obowiązkowego“ spaceru po śródmiejskim Korzo, czy nadbrzeżnej…
Ravni Kotari to geograficzny i etnograficzny region położony w północnej, kontynentalnej części Dalmacji. Jego nazwę tłumaczyć można na „płaskie”, bądź „równe powiaty”. Odpowiada ona krajobrazowi obszaru. Ravni Kotari wyróżniają się bowiem na tle skalistej, krasowej Dalmacji. Choć zaznaczane na mapach…